Bật mí các ưu điểm, nhược điểm về các loại phanh xe máy

Phanh xe máy được chia thành hai loại chính là phanh tang trống và phanh đĩa. Bạn đã phân biệt được giữa hai loại phanh này chưa? Bài viết dưới đây của Savimax sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn loại sản phẩm này.

Xem thêm sản phẩm: Còi xe máy

Phanh tang trống

Phanh tang trống, còn được gọi là phanh cơ hoặc phanh đùm, thường được sử dụng trên các xe số giá rẻ hoặc các xe máy cũ.

Cấu tạo

Cấu tạo của phanh tang trống bao gồm các thành phần cơ bản như trống phanh, guốc phanh, má phanh và các bộ phận truyền lực khác. Cụ thể:

• Trống phanh làm từ gang hoặc hợp kim thép carbon, có hình dạng trụ và có khả năng chịu mài mòn và tản nhiệt tốt. Trống phanh được gắn cố định vào trục xe và quay theo vòng quay của bánh xe.
• Má phanh (lá bố) được gắn cố định lên guốc phanh và là bộ phận dễ mài mòn nhất trong quá trình sử dụng xe.
• Guốc phanh thường được làm từ nhôm đúc, nhẹ và cố định má phanh để tạo thành hình tròn nằm trong trống phanh.

Nguyên lý hoạt động 

Phanh tang trống được gắn trực tiếp lên trục của xe máy, với hai bố thắng hình vòng cung được kết hợp với nhau. Khi bạn sử dụng phanh, dây cáp sẽ tác động lên thanh điều chỉnh phanh, từ đó truyền lực tới ống phanh và pít-tông để nén chặt má phanh và trống phanh, tạo ra lực ma sát. Kết quả là bánh xe sẽ giảm tốc độ quay và cuối cùng dừng lại hoàn toàn.

Ưu điểm

• Giá thành rẻ: Chi phí sửa chữa, bảo dưỡng và thay thế thấp. 
• Cấu tạo kín giúp phanh tang trống ít bị tác động bởi môi trường bên ngoài.

Nhược điểm

• Lực phanh hạn chế: Phanh tang trống thường có lực phanh không mạnh. Do đó, nó thường được sử dụng trên các loại xe có dung tích xi-lanh nhỏ, thường dưới 150 cc.
• Khả năng phanh ở tốc độ cao hạn chế: Không phù hợp để sử dụng khi bạn đạt tốc độ cao, vì lực phanh không đủ mạnh để dừng xe ngay lập tức.
• Vệ sinh và bảo dưỡng khó khăn hơn so với phanh đĩa: So với phanh đĩa, việc vệ sinh và bảo dưỡng phanh tang trống khó hơn và đòi hỏi nhiều công sức hơn.

Phanh đĩa

Đây là dạng phanh thường được sử dụng cho bánh trước của xe. Tuy nhiên, cũng có những mẫu xe được trang bị hệ thống phanh đĩa cho cả hai bánh trước như Yamaha Exciter và Honda Winner,…

Cấu tạo 

• Đĩa phanh: Được gắn trực tiếp lên trục trung tâm của bánh xe, có thể có các khe xẻ hoặc lỗ thông gió nhằm tăng khả năng tản nhiệt, giảm mài mòn và tăng độ bền cho đĩa phanh.
• Kẹp phanh: Chia làm hai phần và được gắn lại bằng vít. Khi bạn nhấn phanh, piston trong kẹp phanh sẽ tác động lên má phanh để kẹp chặt lấy đĩa phanh và làm giảm tốc độ di chuyển của xe.
• Má phanh: Làm bằng tấm đệm có lớp vật liệu thép và bề mặt phủ vật liệu ma sát. Bề mặt của má phanh có các rãnh xẻ giúp làm thoát bụi và giảm nhiệt trong quá trình vận hành xe.
• Piston: Hệ thống phanh đĩa sử dụng piston để tạo lực đẩy cho má phanh. Đồng thời, cần phanh và bàn đạp phanh sẽ kết nối với piston để đẩy dầu phanh đến caliper thông qua bình chứa.

Nguyên tắc hoạt động

Khi người lái đạp xuống bàn đạp phanh, áp suất dầu trong hệ thống ống dầu và xi lanh bánh xe tăng lên, đẩy piston và má phanh ép vào đĩa phanh. Khi đó, lực ma sát giữa má phanh, đĩa phanh và trục bánh xe sẽ làm cho bánh xe giảm tốc độ và xe dừng lại.

Nói chung, phanh đĩa có hiệu suất phanh tốt hơn so với phanh tang trống. Vì vậy, phanh đĩa thường được trang bị trên các loại xe có dung tích xy-lanh lớn hoặc các mẫu xe mới hiện nay.

Ưu điểm

• Hiệu suất phanh tốt, khả năng giảm tốc và dừng xe cao hơn so với phanh tang trống nhờ sự ma sát lớn hơn.
• Dễ dàng vệ sinh và bảo dưỡng hơn so với phanh tang trống.

Hạn chế

• Chi phí và giá thành cao hơn, đặc biệt là trong việc bảo dưỡng.
• Dễ bị mài mòn và hư hỏng do tác động của môi trường bên ngoài như bụi, đất đá,…

Những lưu ý khi sử dụng phanh

Thường thì, phanh đĩa được lắp đặt trên bánh trước của xe, trong khi phanh tang trống (phanh cơ) được lắp đặt trên bánh sau. Tuy nhiên, có một số loại xe với dung tích xy-lanh lớn được trang bị phanh đĩa cả ở bánh trước và bánh sau.

Khi lái xe, bạn cần biết vị trí của phanh đĩa và phanh tang trống để sử dụng hệ thống phanh hiệu quả nhất:

• Đối với xe số: Phanh sau thường được đặt ở vị trí bàn đạp, trong khi phanh trước được đặt ở tay thắng bên phải.
• Đối với xe tay ga: Phanh sau được đặt ở tay thắng bên trái và phanh trước được đặt ở tay thắng bên phải.

Dù là phanh đĩa hay phanh tang trống, bạn cần phối hợp phanh một cách nhịp nhàng và có kỹ năng phanh gấp khi cần thiết hoặc khi đi trên đường trơn trượt. Dưới đây là một số hướng dẫn cụ thể:

• Không nên bóp phanh trước (phanh đĩa) quá mạnh. Thay vào đó, nên áp dụng phương pháp bóp, nhả phanh để lực phanh được phân bố đều trên má phanh, tránh tình huống khóa bánh xe.
• Tránh việc bóp phanh trước quá mạnh khi vào cua, vì xe có thể bị nghiêng, trượt hay lật do tác động của lực quán tính.
• Khi di chuyển trên các đoạn đường trơn trượt, nên ưu tiên sử dụng phanh sau (phanh tang trống) thay vì phanh đĩa. Điều này giúp đảm bảo an toàn cho người lái và gia tăng tuổi thọ cho hệ thống phanh đĩa bằng cách giảm thiểu mài mòn trên má phanh và đĩa phanh.

Cách bảo dưỡng phanh xe máy

Để bảo dưỡng phanh đúng cách, hãy tuân thủ các chỉ dẫn sau đây:

• Kiểm tra hệ thống phanh thường xuyên trước khi lái xe, bao gồm kiểm tra mức độ mòn của lá phanh và mức dầu phanh còn lại.
• Thực hiện việc vệ sinh và bảo dưỡng phanh định kỳ để đảm bảo hiệu suất vận hành và an toàn.
• Nếu bạn bóp phanh mà xe không giảm tốc độ hoặc lực tác động lên cần phanh không tỷ lệ thuận với tốc độ giảm, hãy đưa xe đến tiệm sửa xe hoặc trung tâm bảo dưỡng ngay lập tức.

Hy vọng rằng thông tin về các loại phanh trên xe máy đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tính năng quan trọng này và sử dụng phanh đúng cách để đảm bảo an toàn cho hành trình lái xe của bạn.

Xem thêm các sản phẩm: Nhông đĩa xích xe phân phối lớn